Trong thời đại ngày này, ngày càng có nhiều phụ huynh quan tâm đến khái niệm bệnh ADHD là gì và những dấu hiệu sớm của nó ở trẻ nhỏ. ADHD – hay rối loạn tăng động giảm chú ý – là một rối loạn phát triển thần kinh ảnh hưởng lớn đến hành vi, khả năng tập trung và điều tiết cảm xúc của trẻ. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh là chìa khóa để can thiệp kịp thời và hỗ trợ trẻ phát triển đúng hướng.
Bệnh ADHD là gì? Tổng quan y học cần biết
Trước khi đi sâu vào các dấu hiệu, cần hiểu rõ bệnh ADHD là gì theo quan điểm y học.
ADHD là một rối loạn mãn tính, thường xuất hiện từ thời thơ ấu và có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành. Trẻ mắc ADHD thường gặp khó khăn trong việc duy trì sự chú ý, kiểm soát hành vi và điều chỉnh hoạt động cơ thể theo yêu cầu của môi trường xung quanh.
Ba biểu hiện cốt lõi để định nghĩa bệnh ADHD là gì bao gồm:
- Giảm chú ý (inattention)
- Tăng hoạt động (hyperactivity)
- Bốc đồng (impulsivity)
ADHD không phải là vấn đề về ý thức hay giáo dục mà xuất phát từ rối loạn chức năng não bộ, ảnh hưởng đến vùng kiểm soát hành vi, tập trung và lập kế hoạch hành động.
Nhận biết sớm: Dấu hiệu giảm chú ý ở trẻ ADHD
Một trong những biểu hiện đầu tiên khi nói đến bệnh ADHD là gì chính là sự suy giảm khả năng chú ý – đặc biệt rõ nét ở môi trường học tập và sinh hoạt hàng ngày.
Một số dấu hiệu giảm chú ý thường gặp
- Không thể tập trung lâu vào một hoạt động như học bài, vẽ tranh, xếp hình…
- Dễ bị phân tâm bởi tiếng động, người qua lại, hoặc những thay đổi nhỏ trong môi trường.
- Thường xuyên quên làm bài tập, quên mang đồ dùng học tập hay bỏ quên đồ chơi.
- Không làm theo hướng dẫn từng bước, dễ nhầm lẫn khi thực hiện các chuỗi hành động liên tục.
- Chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác quá nhanh, không hoàn thành nhiệm vụ nào một cách đầy đủ.
Những dấu hiệu trên thường bị hiểu nhầm là “lười học” hoặc “thiếu nỗ lực”. Tuy nhiên, nếu cha mẹ nắm rõ bệnh ADHD là gì, sẽ nhận ra đây là biểu hiện khách quan do rối loạn thần kinh gây ra.
Tăng động và bốc đồng
Nếu bạn vẫn đang băn khoăn không biết bệnh ADHD là gì, hãy để ý đến hai dấu hiệu đặc trưng tiếp theo: tăng động và hành vi bốc đồng.
Tăng động thể hiện qua:
- Luôn chạy nhảy, di chuyển không ngừng, kể cả trong những tình huống cần ngồi yên như lớp học, bữa ăn.
- Leo trèo không kiểm soát, thường xuyên có hành vi nguy hiểm mà không sợ hậu quả.
- Hay nói liên tục, nói chen ngang, không kiểm soát lời nói.
- Không thể ngồi yên một chỗ quá vài phút, luôn lắc lư, xoay người, gõ tay hoặc chân.
Bốc đồng ở trẻ ADHD thể hiện qua:
- Không biết chờ đến lượt, ví dụ trong các trò chơi hoặc trả lời câu hỏi.
- Ngắt lời người khác, trả lời khi chưa nghe hết câu hỏi.
- Hành vi xông xáo không suy nghĩ, dễ dẫn đến va chạm, xích mích với bạn bè.
- Khó kiểm soát cảm xúc, dễ nổi nóng, khó chịu khi không được đáp ứng mong muốn.
Cha mẹ hiểu rõ bệnh ADHD là gì sẽ dễ dàng nhận ra đây là các hành vi không phải do “thiếu dạy dỗ”, mà là do trẻ mất khả năng kiểm soát hành vi do rối loạn chức năng vùng vỏ não trước trán.
Các nhóm triệu chứng theo độ tuổi
Hiểu rõ bệnh ADHD là gì không chỉ dừng ở lý thuyết mà cần gắn với thực tế theo từng giai đoạn phát triển của trẻ.
Ở trẻ mẫu giáo (3–6 tuổi):
- Khó duy trì sự tập trung khi nghe kể chuyện hoặc chơi đồ chơi đơn giản.
- Rất hiếu động, thường xuyên gây gián đoạn các hoạt động nhóm.
- Không có khái niệm chờ lượt hoặc xếp hàng.
- Có xu hướng hành động mà không lường trước hậu quả.
Ở trẻ tiểu học (6–11 tuổi):
- Không hoàn thành bài tập ở lớp hoặc bài tập về nhà.
- Kết quả học tập không ổn định dù trẻ có trí thông minh bình thường hoặc cao.
- Hay bị giáo viên nhắc nhở về việc mất trật tự, gây rối trong lớp học.
- Dễ gặp mâu thuẫn với bạn bè do bốc đồng hoặc thiếu kiên nhẫn.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám?
Không phải mọi hành vi nghịch ngợm hay mất tập trung đều là dấu hiệu của ADHD. Tuy nhiên, nếu các biểu hiện kể trên kéo dài trên 6 tháng, xuất hiện trong ít nhất hai môi trường (ví dụ: ở nhà và ở trường), và ảnh hưởng rõ rệt đến việc học tập, quan hệ xã hội hoặc sinh hoạt thường ngày, thì đó là lúc bạn cần đưa trẻ đi khám.
Để chẩn đoán chính xác bệnh ADHD là gì, bác sĩ thường sử dụng:
- Bảng hỏi tiêu chuẩn DSM-5
- Thăm khám thần kinh học và đánh giá tâm lý
- Phỏng vấn cha mẹ, giáo viên và người chăm sóc
Việc nắm bắt các dấu hiệu sớm – đặc biệt là các biểu hiện giảm chú ý, tăng động và bốc đồng – là cực kỳ quan trọng. Khi cha mẹ hiểu đúng bệnh ADHD là gì, sẽ không còn quy kết con là “bướng bỉnh” hay “không nghe lời”, mà thay vào đó là sự đồng hành khoa học và nhân văn.
Can thiệp sớm, hỗ trợ phù hợp và liên kết chặt chẽ giữa gia đình – nhà trường – chuyên gia sẽ là nền tảng vững chắc để trẻ ADHD có cơ hội phát triển toàn diện, đúng năng lực bản thân.
>> Bệnh ADHD là gì? Những điều cha mẹ nhất định phải biết
THÔNG TIN THÊM:
Nếu bạn đang cần làm giấy khám sức khỏe đi học, giấy khám sức khỏe đi làm, giấy khám sức khỏe lái xe, giấy khám sức khỏe song ngữ,… đảm bảo uy tín và chất lượng, lấy ngay, tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí thì hãy liên hệ ngay với GIAYKHAMSUCKHOE.NET theo địa chỉ dưới đây để được hỗ trợ tư vấn và làm nhanh:
Liên hệ GIAYKHAMSUCKHOE.NET
- Website: giaykhamsuckhoe.net
- Hotline: 0947075578
Tham khảo:
